My Heart Into My Mouth
een stotterend theaterduet over mannelijkheid - Espen Hjort
De jonge regisseur Espen Hjort – die eerder Casino Nonstop en Goat Song maakte bij Theater Utrecht – presenteerde zijn nieuwe stuk My Heart Into My Mouth. We ontmoetten twee mannen die samen iets traumatisch meegemaakt hebben. Wat ze voelden en wat ze nodig hadden konden ze nauwelijks in woorden vangen. My Heart Into My Mouth was een hortend, haperend, krijsend, neuriënd en hijgend duet over de momenten waarop het je niet lukt om je hart op je tong te krijgen. Wat kan je uitspreken zonder het te zeggen?
In een tijd waar identiteit en gender veelbesproken thema’s zijn, richt theatermaker en regisseur Espen Hjort zich met My Heart Into My Mouth op de vraag ‘wat betekent het om man te zijn?’ Hoe is mannelijkheid verbonden met kwetsbaarheid en kracht? Hoe vrij zijn mannen om een invulling te geven aan hun man-zijn?
My Heart Into My Mouth was een productie van stichting Espen Hjort en Het Huis Utrecht, in samenwerking met Theater Utrecht. De première was 20 september in Het Huis Utrecht, daarna toerde het stuk tot en met december langs de kleine zalen.
De titel My Heart Into My Mouth kwam van Shakespeares Koning Lear. Dit toneelstuk, waar mannelijkheid, het lichaam en het onvermogen om je uit te drukken centraal staan, was een inspiratiebron voor Espen Hjorts project. Hij was vooral gefascineerd door het personage Cordelia, de jongste dochter van Koning Lear. “Unlucky that I am, I cannot heave my heart into my mouth” zegt ze. Ook zij komt klem te zitten tussen de regels en eisen van communicatie. Net als zij wilde Hjort in deze voorstelling de vluchtwegen uit de gevangenis van de taal proberen te vinden. Wat is de verbinding tussen stem en emotie? Tussen taal en lichaam? Wat kan je zeggen zonder het te zeggen?
Met deze voorstelling ging Espen verder in zijn fascinatie voor het lichaam en wat het kan vertellen. Transformatie en de ontmoeting met het onbekende zijn terugkerende thema’s.
Zie www.espenhjort.com.
Espen Hjort over My Heart Into My Mouth
‘Het zou zonde zijn als ons leven zich alleen zou afspelen in het gebied waar we al woorden voor hebben’
Een stotterend duet, noemt regisseur Espen Hjort zijn nieuwe theatervoorstelling My Heart Into My Mouth. Samen met de jonge acteurs Felix Schellekens en Yamill Jones maakt hij een voorstelling over twee mannen die iets traumatisch hebben meegemaakt, maar geen taal kunnen gebruiken om te communiceren – ze hebben uitsluitend bewegingen en geluiden om zich te uiten. “Door hen hun taal te ontnemen zet ik een belangrijk deel van hun controle buitenspel,” legt hij uit. “Ze zijn niet in staat om te zeggen wat ze hebben meegemaakt, wat ze nodig hebben of voelen. Maar wat in eerste instantie een onoverkomelijk probleem lijkt, wordt gaandeweg hun redding, want ze worden gedwongen het onbekende in te stappen en zich opnieuw te leren uiten.”
Espen Hjort maakt poëtische, associatieve voorstellingen waarin hij nieuwe manieren voorstelt om de wereld te bekijken. Theater is voor hem een oefening in verbeelding, een troostrijk alternatief voor de realiteit en haar heersende normen en waarden. Met deze voorstelling vraagt Hjort zich af hoe taal en mannelijkheid zich tot elkaar verhouden. “Ik denk dat mannelijkheid over controle en kracht gaat. Taal is een manier om de wereld te ordenen, maar ook om nuance en emotie te verbannen. Mannen praten vaak graag, leggen graag dingen uit, en dat wordt enerzijds als iets goeds gezien, maar is ook een manier om dingen op afstand te houden. Als je ergens een woord aan geeft dan is het klaar. Terwijl veel interessante nuances en belangrijke emoties tussen de woorden schuilen, in het gestotter en dat wat nog niet gevormd is. Het zou zonde zijn als ons leven zich alleen zou afspelen in het gebied waar we al wel woorden voor hebben.”
“We leven in een tijd waar het veel gaat over gender en identiteit. Mannen worstelen met hoe ze man moeten zijn in een wereld waarin ze de controle moeten delen met vrouwen.” Mannelijkheid wordt vaak als iets natuurlijks beschouwd, volgens Hjort. “Maar ik wil laten zien dat het geoefend is, het is aangeleerd. Je bent niet mannelijk, je doet mannelijk.”
Als inspiratiebron en leidraad voor de voorstelling gebruikt hij het concept van punk. “Voor punk geldt: al kan je het niet, je doet het toch. Het gaat over bereidheid, je niets aantrekken van conventies. Dus in plaats van keurige taal, zoeken we het in ruw en rauw geluid. Als Sid Vicious van de Sex Pistols My Way zingt klinkt het niet mooi op de conventionele manier, maar het zet wel meer in beweging dan wanneer Sinatra het zingt. Het laat zien: ook al ben je niet perfect, je kan wel meedoen, je kan wel je stem laten horen.”
Dat is waar theater voor Hjort over gaat. “In het theater kan je loskomen van de rollen en patronen van het alledaagse leven. Dan kan er ruimte ontstaan waarin dingen net even iets anders worden dan je gewend bent.”
Door Sander Janssens
Team
Credits
Concept en regie: Espen Hjort
Spel: Yamill Jones en Felix Schellekens
Scenografie: Sanne Lips
Geluidsontwerp: Marko Ivic
Dramaturgische advies: Marijn Lems
Techniek: Jorick Bronius
Productieleiding: Laura Savelkoul
Zakelijke leiding: Koosje Laan
Campagnevormgeving: Lucas van Hapert
Fotografie: Bart Grietens
Trailer: Hendrik Walther
Geproduceerd door Het Huis en Espen Hjort/Stichting Skorpetind in samenwerking met Theater Utrecht.
De voorstelling maaket deel uit van het traject dat Espen in 2018-2020 aflegt binnen de nieuwe makers-regeling van het Fonds Podiumkunsten, met Het Huis als partner.