Door: Bianca Bartels

Steven (Titus Muizelaar) draagt een pak en vertelt trots dat hij al zeven weken nuchter is. Hij voelt weer waardigheid, wil voor zijn zoon zorgen en bezoekt de AA. Als publiek hoop je enorm dat het lukt, dat hij echt niet meer de straat op hoeft.

In het eerste deel van de voorstelling ‘Thuislozen’ zagen we hem als een vervuilde alcoholist steeds dieper wegzakken, maar nu gloort er hoop. In deel drie loopt hij weer bezopen rond. Het fragmentarische verhaal vertelt niet waarom. Zo gaat het.

‘Thuislozen’ van Lars Norén uit 1997 is een verzameling verhaalflarden van mensen die op straat leven. Het kent geen plot, geen begin, geen eind. We stappen als publiek in het leven van veertien thuislozen. Onder hen een verslaafd jong stel, een schizofrene jongen (aangrijpend spel van Krisjan Schellingerhout), een prostitué, een ex-directeur die de straat op ging nadat zijn dochter overleed en een doorgedraaide dichteres.

En na een kleine vier uur, waarbij we ook naast ze op het toneel mogen zitten, stappen we eruit. Een fascinerend schouwspel, want ondanks het ontbreken van dramatische spanningsbogen ga je van veel personages houden. Je voelt hoe ze moeten dealen met dezelfde dilemma’s en emoties als wij: ze willen meedoen, voelen onmacht, eenzaamheid, worden verliefd, kennen frustraties én hoop. Makers Thibaud Delpeut (regie) en Adelheid Roosen leggen concrete links met de realiteit, waardoor het verhaal nog dichterbij komt. Makers Thibaud Delpeut en Adelheid Roosen leggen concrete links met de realiteit, waardoor het verhaal nog dichterbij komt.

In de twee pauzes vertellen bijvoorbeeld (ex)thuislozen over hun straatleven. Fred Smit van Stichting Rechtop tijdens de première: “Ik had een goede baan, maar eenmaal dakloos loste mijn netwerk snel op. Als dakloze voel je je een tweederangs burger.”

Het sluit naadloos aan bij de toneeltekst: ‘Collega’s wilden me niet zien, bang om besmet te worden.’ De tekst van Norén (vertaling Karst Woudstra) kent meer aangrijpende zinnen, zoals: ‘Ik schrijf geen gedichten meer, ik ben zelf een gedicht geworden.’ En:’ Er zijn niet eens genoeg woningen voor echte mensen, met een baan enzo…’

Niet alle personages zijn even interessant en de voorstelling duurt lang, maar door die lengte realiseer je je extra dat het echte straatleven ook niet ophoudt. Uitzichtloze scènes zetten je aan het denken. Op weg naar huis kijk je op het station al anders naar handen die in een prullenbak graaien. Je ziet een mens, iemand die ook maar probeert er het beste van te maken.