Door Esther Kleuver

We willen er allemaal toe doen. Iets betekenen. Een groots en meeslepend leven leiden, wat we dan via sociale media weer proberen uit te stralen. De realiteit is dikwijls anders. De meesten van ons berusten daarin, maar niet iedereen. Met die gedachte besloot regisseur Thibaud Delpeut zijn Hedda Gabler naar de hedendaagse tijd te trekken. Hoewel hij het stuk wel laat spelen in historische kostuums, zodat Hedda zich letterlijk uit haar keurslijf kan bevrijden. Zijn ingreep blijkt echter een flinterdun lijntje, dat in deze uitvoering van Henrik Ibsens toneelklassieker uit 1890 niet echt uit de verf komt.

Moe gedanst heeft Hedda Gabler zich in een – naar het zich laat aanzien comfortabel – huwelijk gestort met de brave academicus Jurgen Tesman. Zijn kinderlijke enthousiasme is even aanstekelijk als aandoenlijk. Een sympathiek rolletje van Guy Clemens. Maar al snel blijkt ze op het verkeerde paard te hebben gewed. Het leven is niet wat ze ervan had verwacht. En als je onmachtig bent betekenis te geven aan je eigen bestaan, dan stort je je op dat van anderen. Alles en iedereen om haar heen wordt dan ook het slachtoffer van Hedda’s manipulatie.

‘Ik wil een keer in mijn leven de macht hebben een mensenleven te maken of te breken’, is haar motivatie. Al vanaf het eerste moment dat Hedda Gabler het toneel betreedt heeft zij een getormenteerde, kwaadaardige blik in haar ogen. Karina Smulders speelt haar alsof ze volledig door gekte is bevangen, steeds snel schakelend tussen hysterische grillen en een laatste restje realiteitszin. De actrice speelt dit absoluut overtuigend, al maakt dit haar personage allerminst sympathiek. Slechts wanneer ze aan haar minnaar Brack (Peter Blok) bekent dat ze zichzelf soms niet in de hand heeft, voel je even met haar mee.

Naarmate het stuk vordert, neemt ook de beklemming toe. Tot Hedda zichzelf in een dusdanig isolement plaatst dat ze uiteindelijk nog maar een uitweg ziet. Pas wanneer in de eindscene duidelijk wordt dat de wereld ook zonder haar gewoon doordraait, ontstaat er ruimte om haar mislukte jonge leven te betreuren.

Dat deze voorstelling een portret zou zijn van een maatschappij in de wurggreep van narcisme, is misschien wat vergezocht. Uiteindelijk is deze Hedda Gabler van Theater Utrecht gewoon een prima gespeelde, sobere en gedegen klassieker.